Cấu trúc đề thi THPT Quốc gia môn Vật lí năm 2016

A. Phân tích đề thi THPT Quốc gia năm 2015, mã đề 138

Tổng số đề có 50 câu, được phân bố từng câu theo mức độ Lí thuyết, Bài tập, Các phần kiến thức theo lớp 12, Mức độ Khó của từng câu và đáp án các câu như trên bảng trên. Trong đó

1. Đáp án được phân bố khá đều cho cả 4 đáp án A, B, C, D
 

 
Chỉ có đáp án D là nhiều nhất với 14 câu, các đáp án còn lại được phân bố đều cho 36 câu.
 

2. Kiến thức phân bố không đều, trong đó phần cơ học, sóng cơ, sóng âm và phần điện từ là nhiều nhất chiếm khoảng 6,8 điểm, phần sóng ánh sáng và lượng tử ánh sáng khoảng 2,0 điểm như bảng sau:

3. Phân loại câu hỏi trong đề thi

Trong đề thi có sự chênh lệch rất lớn giữa các câu lí thuyết gồm cả lời văn và công thức so với các câu liên quan đến tính toán dưới dạng các bài tập. Có các số liệu cụ thể:
 

Các câu lí thuyết được phân bố tập trung trong 30 câu đầu tiên, và gần như không có câu lí thuyết nào trong 20 câu cuối của đề thi.

4. Phân loại theo mức độ khó của câu hỏi

Đề thi đáp ứng mục tiêu 2 trong 1 để xét tốt nghiệp và xét tuyển đại học, nên số câu dành cho học sinh có mức độ học tập trung bình và trung bình khá rất lớn, chiếm đến 60%, từ câu 1 đến câu 30 và các học sinh khá có thể đạt đến 8 hoặc 9 điểm, nhưng đồng thời cũng có những câu khá khó, dành cho học sinh giỏi và xuất sắc mới đủ thời gian làm, có khoảng 5 câu tương ứng với 1 điểm.
 

B. Định hướng làm bài thi

Từ các phân tích trên, khi làm bài học sinh cần chú ý như sau:

– Trước tiên, làm phần các câu hỏi ở mức độ trung bình khá 

Đọc kĩ nhưng, làm nhanh các câu dễ từ 1 đến 30, để đảm bảo đạt được 6,0 điểm nhưng tiết kiệm thời gian để làm 20 câu còn lại, dành lấy các điểm cao hơn để xét tuyển đại học.

Trong các câu dễ, cố gắng sử dụng phương pháp trắc nghiệm nhanh, các câu dễ cần phải hoàn thành trong 30 giây/câu và hoàn thành phần này trong khoảng 30 phút.

Để làm được như vậy, cần phải học kĩ các lí thuyết, các định nghĩa và ghi nhớ các công thức vật lí trong sách giáo khoa. Từ đó có thể làm nhanh được các câu lí thuyết và tính toán nhanh được các bài tập đơn giản trong 30 câu đầu tiên của đề thi. Cũng cần phải sử dụng thành thạo máy tính Casio để bấm nhanh ra đáp số của các bài tập.

– Sau khi kết thúc các câu dễ, cần đọc lướt qua các câu còn lại, lựa chọn những câu nào có khả năng giải nhanh được thì tập trung giải các câu đó.

Trong 20 câu cuối khó, gần như không có các lí thuyết và các công thức sẵn có như trong sách giáo khoa, cần phải suy luận và biến đổi nên cần phải tập trung phân tích các câu hỏi cho kĩ.

Phải chắc chắn làm câu nào là hoàn thành và đúng câu đó, những câu nào khó quá, không làm nhanh được để lại sau cùng.

+ Chú ý đồng hồ, nếu còn khoảng 10 phút nữa là hết thời gian, cần xem lại các câu đã làm và các câu chưa làm hoặc chưa làm được.

Nếu còn khoảng 5 câu mà chưa làm được trong 10 phút này thì xem sự phân bố các đáp án A, B, C, D của các câu đã làm được. Kết quả là đáp án của 5 câu còn lại sẽ có xác suất rất cao rơi vào những đáp án nào ít nhất trong các đáp án A, B, C, D do các đáp án phân bố đều nhau như phân tích ở trên.

Nếu còn quá nhiều, khoảng hơn 10 câu, thì cố gắng tập trung làm những câu dễ trước để đạt thêm điểm vì dù câu dễ hay câu khó điểm các câu là như nhau, đều là 0,2 điểm, nên tránh làm các câu khó trước, sẽ mất thời gian và mất cơ hội làm các câu dễ. Thời gian dành làm 1 câu khó có thể bằng thời gian làm 5 câu dễ, như vậy hiệu quả về điểm làm các câu dễ trước sẽ tăng lên 5 lần khi tập trung làm các câu khó trước.

C. Định hướng xây dựng các đề thi

Dựa vào cấu trúc đề thi và sự phân bố kiến thức, các đề thi trong cuốn sách này được biên soạn theo cấu trúc như đề thi THPT Quốc gia năm 2015, trong đó mỗi đề đều cố gắng đưa các đồ thị về thực nghiệm hoặc đường biểu diễn các đại lượng vật lí để giúp học sinh làm quen và bồi dưỡng khả năng xử lí số liệu trước kì thi.

Thầy Tưởng Duy Hải - Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội